Wat is ook al weer: Hemelvaartsdag?

Op Hemelvaartsdag herdenken christenen dat Jezus, veertig dagen nadat hij uit de dood was herrezen, afscheid nam van zijn volgelingen en opsteeg naar de hemel. De gebeurtenis staat beschreven op een aantal plaatsen in de Bijbel (Marcus 16:19, Lucas 24:51 en Handelingen van de Apostelen 1:1-12) en is vaak het onderwerp geweest van schilderijen.



Rembrandt van Rijn
olieverf op doek (93 × 69 cm) — 1636
Alte Pinakothek, München

In dit schilderij toont Rembrandt rechts de wolk die in Handelingen 1 wordt genoemd en die Jezus aan het zicht van de apostelen zou onttrekken. Waarschijnlijk is de compositie van het schilderij ontleend aan een prent van een Maria Hemelvaart uit 1516-1518 van Titiaan. Uit röntgenfoto's is gebleken dat bovenin eerst God werd getoond. Daar heeft Rembrandt echter later een stralenkrans met witte duif overheen geschilderd (de duif is hier amper zichtbaar). Waarschijnlijk deed hij dat omdat in het Calvinistische Nederland de uitbeelding van God discutabel was. Dit doek is een van de vijf werken die Rembrandt maakte in opdracht van stadhouder Frederik Hendrik: De oprichting van het kruis, De afneming van het kruis, De graflegging, De opstanding en De hemelvaart.

Hemelvaartsdag valt altijd op een donderdag, veertig dagen na Pasen en tien dagen voor Pinksteren. Eén van de tradities op Hemelvaartsdag is het zogenaamde dauwtrappen, waarbij mensen in alle vroegte gaan wandelen of fietsen. Vooral in het oosten van Nederland is deze traditie nog populair.